Stille tocht om slachtoffers van de razzia te gedenken

Foto: Redactie

Als aanvulling op het jaarlijks herdenken van de razzia van 1 en 2 oktober 1944 organiseert de Stichting Samen Verder Putten een Stille Tocht op dinsdag 1 oktober.

De Stille Tocht vertrekt om 18.00 uur van de Oude Kerk naar het Station van Putten. Dit is de route die de slachtoffers van de Razzia in Putten hebben afgelegd voordat zij op transport naar Kamp Amersfoort zijn gesteld. Deelnemers aan de tocht zijn vanaf 17.30 uur van harte welkom in de Oude Kerk in Putten. De tocht zal ongeveer veertig minuten in beslag nemen. Bij het station van Putten spreken onder andere de burgermeesters van Putten en Ladelund (Duitsland). Rond 19.15 uur verwachten de lopers weer terug te keren naar Putten. Voor degene die wat moeilijker terug kunnen lopen naar het centrum van Putten zal er vervoer aanwezig zijn.

De razzia van Putten in 1944 wordt als belangrijke gebeurtenis genoemd in het beleidsdocument ‘Gelderland herdenkt’. De Stichting Samen Verder Putten wil dit jaar een extra dimensie aan deze herdenking toevoegen. Dat doen ze door het organiseren van deze Stille Tocht. Hiermee wil het bestuur van de stichting jongere generaties nog meer dan voorheen laten zien en beseffen wat de razzia is geweest. Het verhaal van de razzia van Putten is uniek in Nederland; niet minder uniek is de band die na de oorlog is ontstaan tussen het Duitse Ladelund en Putten.

De route van de Stille Tocht hebben de 659 mannen op 2 oktober 1944 ook afgelegd. Vanaf het station in Putten zijn zij getransporteerd naar kamp Amersfoort, om van daaruit op 11 oktober 1944 op transport gesteld te worden naar KZ Neuengamme bij Hamburg. Na de bevrijding keerden 48 overlevenden terug in Putten, waarvan er vijf binnen een jaar na terugkeer, overleden aan de gevolgen van alle ontberingen.

Jaarlijks vindt in Putten op 2 oktober een stille herdenking plaats, bij het monument de Vrouw van Putten. In oktober 2019 is de Razzia 75 jaar geleden uitgevoerd. De kinderen van 1944, die bewuste herinneringen hebben aan de oktoberdagen van 1944, zijn zelf inmiddels hoogbejaard, waardoor steeds minder mensen persoonlijke herinneringen hebben aan de Razzia.

Stichting Samen Verder Putten wil naast het verleden herdenken ook nieuwe wegen bewandelen om de Razzia te herdenken, maar minstens net zo belangrijk vinden zij het om stil te staan bij de bijzondere banden die tussen het Duitse dorp Ladelund en Putten zijn ontstaan. “Deze zijn uniek in Nederland, temeer dat deze relatie al in 1950 is ontstaan. Sinds 1950 herdenken Puttenaren en Ladelunders samen de slachtoffers, die zijn gevallen in het concentratiekamp Ladelund. Een voorbeeld hoe voormalige vijanden vrienden kunnen worden. Uit de puinhopen van de geschiedenis is iets bijzonders ontstaan, doordat mensen elkaar hebben opgezocht en ontmoet. Dit is een voorbeeld voor groepen die vandaag de dag tegenover elkaar staan”, volgens het bestuur.

Iedereen die wil deelnemen aan de Stille Tocht is welkom. Alle scholen uit Putten worden uitgenodigd. Daarnaast nodigt de Stichting Samen Verder Putten gasten uit binnen- en buitenland uit. Dit zijn delegaties uit Duitsland van plaatsen waar mannen uit Putten zijn omgekomen zoals Neuengamme, Wobbelin, Aurich-Engerhafen, Meppen-Versen, Husum, Ladelund. Uit België wordt een delegatie uit Meensel-Kiezegem uitgenodigd, een dorp tussen Brussel en Leuven, waar in 1944 een vergelijkbare gebeurtenis als in Putten heeft plaatsgevonden en waar warme banden mee zijn ontstaan. Ook uit het Italiaanse Nimis, een dorp waaruit als gevolg van represaillemaatregelen in 1944 uiteindelijk 38 inwoners in Ladelund zijn omgekomen en begraven. Vertegenwoordigers van Kamp Amersfoort zijn uitgenodigd, omdat vanuit dit kamp de Puttense mannen naar Neuengamme zijn getransporteerd. Daarnaast zal (een deel van) het college van Burgemeester en wethouders deelnemen aan de Stille Tocht.

Van alle weggevoerde mannen zal tijdens de plechtigheid aan het einde van de Stille Tocht een foto op A5-formaat in de omgeving van het station worden getoond, zodat de weggevoerden een gezicht houden. Speciaal voor deze gelegenheid zal een Puttense schrijver, met al meerdere romans en dichtbundels op zijn naam, een gedicht schrijven. Zijn kleindochter zal dit gedicht voordragen. Tijdens de plechtigheid bij het station wordt passende muziek gespeeld.